Het begon allemaal twee weken geleden op Instagram, toen ik een post deelde over de verschillen in bereidingsmethode tussen roomboter en margarine. Het bleek dat veel van jullie wel meer informatie willen hebben over de verschillende vetten en daarom heb ik deze blog geschreven. Want welke vetten zijn er ook alweer en waar gebruik je nou welk vet voor? Weet jij nog wat je het beste op je brood kunt smeren en in welke vetten je het beste kunt bakken?
De grote misleiding
Allereerst is het heel belangrijk om te weten waarom we allemaal zo bang zijn geworden voor vetten. Jarenlang werd er namelijk verkondigd dat vetten slecht voor je zijn en dat je cholesterol te hoog zou worden als je teveel vet zou eten. Dit was gebaseerd op een onderzoek van de Amerikaanse onderzoeker Ancel Keys die in de jaren zestig beweerde dat vet aan de basis staat van hart- en vaatziekten. Inmiddels is duidelijk dat dit helaas een foutief onderzoek was met alle gevolgen van dien.
Uit recent onderzoek is gebleken dat we inderdaad minder vet zijn gaan eten, maar niet minder calorieën! Vetten geven een verzadigd en vol gevoel en het gemis daarvan lossen we op door meer koolhydraten te eten. Deze verschuiving zorgt er echter voor dat we problemen krijgen met de bloedsuikerspiegel, we last krijgen van een verstoorde eetlust en er helaas ook steeds meer overgewicht ontstaat. Op dit moment heeft maar liefst 13% van de kinderen overgewicht (onder volwassenen is dit zelfs 50%!). Daarnaast stijgt het aantal mensen met ontstekingsziektes zoals obesitas, depressiviteit, auto-immuunziekten en kanker jaar op jaar alleen maar verder door.
Waarom we dan toch nog van de Hartstichting, het Voedingscentrum en zelfs diëtisten horen dat vet slecht is? Allemaal gebaseerd op verouderd onderzoek én grote financiële belangen in de voedingsmiddelenindustrie. Gelukkig tonen steeds meer studies aan dat er helemaal geen verband is tussen verzadigd vet en de kans op hart- en vaatziektes. Tijd dus om je vetinname aan te passen als je dat nog niet deed.
Waarom vetten zo belangrijk zijn (voor kinderen)
Zoals gezegd zijn vetten een belangrijke bouwstof in ons lichaam. Onze hersenen bestaan bijvoorbeeld voor bijna 60% uit vetten! Vetten zorgen daarnaast voor de aanmaak van hormonen en celwanden, een goede stofwisseling en de opname van vitamine A, D, E en K. Ook regelen vetten hoe ze om moeten gaan met ontstekingen in het lichaam. Zonder vet kan het lichaam dus flink in de problemen komen. Omdat kinderen nog volop in de groei zijn hebben zij een hogere vetbehoefte dan volwassenen. Een leuk weetje is dat maar liefst 50% van de energie in moedermelk is afkomstig is van vetten!
Niet alle vetten zijn hetzelfde
Nu we weten dat we niet bang hoeven te zijn voor vetten en ze eigen 'vet belangrijk' zijn :) is het goed om te weten welke vetten er zijn en welke je kind vooral nodig heeft. Grofweg kan je het onderscheid maken tussen de volgende vetzuren:
verzadigde vetten
onverzadigde vetten (enkelvoudig en meervoudig)
transvetzuren
Verzadigde vetten zijn vetten die van nature in je lichaamsvet zitten en snel worden opgenomen in het lichaam. Een handig ezelsbruggetje is dat verzadigde vetten verharde vetten zijn. Ze stollen bij kamertemperatuur. Je vindt ze veel in dierlijke producten zoals roomboter, maar ook in kokosnoot.
Onverzadigde vetten zijn veel te vinden in plantaardige voeding, zoals avocado's, noten en zaden, maar ook in vis. Je kan onverzadigde vetten herkennen doordat ze onverhard zijn bij kamertemperatuur. Vooral meervoudig onverzadigde vetten zijn gevoelig voor oxidatie, wat kan ontstaan bij verhitting. Oxidatie is schadelijk voor je lichaamscellen en daarom kan je onverzadigde vetten het beste zo puur mogelijk (onverhit) gebruiken. Olijfolie (enkelvoudig onverzadigd) kan je wel verhitten, maar bij te hoge temperaturen kunnen ook hier schadelijke stoffen ontstaan.
Bij verharde vetten heb je dit probleem niet en daarom zijn verzadigde vetten juist wel geschikt om te verhitten. Bakken en braden doe je dus het beste in een beetje kokosolie, roomboter of ghee (geklaarde boter).
Maar wat zijn dan transvetten? Transvetten ontstaan bij het industrieel verharden van plantaardige oliën zoals zonnebloemolie. Door middel van een chemisch proces worden ze omgezet naar een harder vet, zodat ze smeerbaar worden. Deze giftige vetten vind je nog steeds in allerlei sterk bewerkte voedingsmiddelen, zoals margarine, halvarine, koekjes, snoep, gebak en kant-en-klaar sauzen en pizza's. Het is belangrijk om deze vetten zoveel mogelijk te vermijden!
Daarnaast is het goed om te weten dat een voedingsmiddel nooit uit maar 1 soort vet bestaat, maar uit een mengsel van vetzuren. Zo bevat roomboter naast verzadigde vetten ook voor ca. 20% onverzadigde vetten. In onderstaand schema zie je in één overzicht de verschillende vetzuren en wat belangrijke voedselbronnen van deze vetzuren zijn.
Wil je het overzicht graag downloaden of printen? Klik dan even hieronder voor de pdf.
De belangrijkste vetten voor kinderen
De meest belangrijke vetten voor kinderen zijn cholesterol, Omega 6 en Omega 3. Cholesterol is een belangrijke bouwstof voor cellen, hormonen en gal en krijgt je kind het binnen via verzadigd vet, zoals volle zuivel, vlees, eieren, garnalen en kokosvet. Volvet is beter dan halfvolle of magere producten omdat het zorgt voor betere opname van eiwitten en een langer verzadigd gevoel.
Omega 6 en Omega 3 zijn onverzadigde vetzuren die onder andere een belangrijke rol spelen bij ontstekingsreacties in het lichaam. Kortgezegd zorgt Omega 6 er voor dat een ontsteking 'aan' gaat (bijvoorbeeld als je kind gevallen is en een wond op de knie heeft. Dan moet er een ontstekingsreactie in het lichaam aan gaan zodat het lichaam aan het werk gaat om de huid te herstellen). Omega 3 zorgt er op zijn beurt voor dat een ontstekingsreactie weer 'uit' gaat (bijvoorbeeld zodra de huid weer genezen is).
Zowel Omega 3 als Omega 6 is belangrijk voor je kind, maar wel in de juiste verhouding! In ons Westerse voedingspatroon krijgen we veel te veel omega 6 vetzuren binnen, waardoor ontstekingen 'aan' blijven en de ontwikkeling in het gedrang kan komen. Zorg er daarom voor dat je kind voldoende Omega 3 binnen krijgt en beperk de hoeveelheid Omega 6. Vind je het lastig om ervoor te zorgen dat hij of zij voldoende binnen krijgt? Of wil je meer over omega 3 en 6 weten? Lees dan deze blog over visolie voor kinderen.
Samengevat:
Voor een goede gezondheid zijn de juiste vetten erg belangrijk en beperk de hoeveelheid koolhydraten
Zorg dat je zoveel mogelijk natuurlijke vetten aan je kind geeft, die geen industriële bewerking hebben ondergaan
Vermijd gefrituurde producten die vrijwel altijd plantaardige en geoxideerde vetten bevatten
Gebruik olie van onverzadigde vetten (olijfolie, notenolie) onverhit als smaakmaker over salades, in soep en over groente
Gebruik kleine hoeveelheden verzadigd vet bij bakken en braden (kokosolie, roomboter of ghee).
Geef kinderen dagelijks een handje noten of de allerjongste kinderen een portie notenpasta.
Eet twee keer per week een portie vette vis zoals zalm, makreel, haring of sardines of geef een supplement.
Ik ben benieuwd of dit allemaal nieuwe kennis was voor jullie en of het overzicht jullie verder helpt bij het maken van de juiste keuzes in de supermarkt en in de keuken? Schrijf je reactie onder de blog of stuur een berichtje naar info@okaeforkids.nl als je nog meer vragen hebt of een advies op maat wilt.
Comments