Hier kan ik kort over zijn: dit is een fabel, met uitzondering van zuigelingen die geen borstvoeding (kunnen) krijgen. Ondanks dat onder andere het Voedingscentrum nog steeds zuivel aanbeveelt durf ik te stellen dat veel mensen (ook zeker kinderen) juist klachten krijgen door het gebruik van zuivel.
Maar zuivel is toch nodig voor goede en sterke botten?
Heb je het over botten, dan heb je het over calcium. En heb je het over calcium, dan wordt (in ieder geval in Nederland) al snel gedacht aan zuivel. Vaak denken ouders dan ook dat kinderen melk echt nodig hebben om voldoende calcium binnen te krijgen. Maar vind je het eigenlijk ook niet een beetje gek dat wij als mensen de enige zoogdieren zijn die ook na de zoogdierperiode nog melk drinken? En dat dan ook nog eens van een ander zoogdier! Heel vaak zorgt het eten en drinken van zuivel juist voor klachten, in plaats van meer gezondheid.
De nadelen van zuivel
Zuivel is dan wel rijk aan calcium, het bevat ook verschillende stofjes die ons lichaam juist niet zo fijn vindt. Zo zit er in zuivel o.a. het groeihormoon IGF-1 dat de koe aanmaakt voor de groei van het kalf, maar ook in verband wordt gebracht met acné en de groei van kankerweefsel* (*bronnen zie onder artikel). Daarnaast zit er Neu5Gc in zuivel. Dit is een lichaamsvreemd suikermolecuul wat ervoor kan zorgen dat het immuunsysteem continu actief is en zodoende tot ontstekingsziektes kan leiden. Wil je hier meer over weten, lees dan deze blog.
Verder is zuivel hoog allergeen en zit er caseïne in. Dit is een dierlijk eiwit dat voor mensen maar slecht te verteren is. Kalfjes hebben hier geen moeite mee omdat ze een maag met vier kamers hebben, maar wij als mens hebben hier wel last van. Er ontstaat dan irritatie waarop ons lichaam slijm aan gaat maken. Onder andere onze huid, luchtwegen en darmen zijn gevoelig voor dit slijm en dit kan zich uiten in bijvoorbeeld eczeem, astmatische klachten en darmklachten.
Heeft jouw zoon of dochter regelmatig last van oorontsteking?
Dan zou dit nog wel eens door het gebruik van zuivel kunnen komen. Het geproduceerde slijm wat het lichaam aanmaakt als reactie op irritatie gaat een ‘buis’ in het lichaam door die begint bij de neus- en mondopening en zo via de maag en het darmstelsel zijn uiteinde heeft bij de anus. Nu is het zo dat deze ‘buis’ bij kinderen nog erg dicht bij de buis van Eustachius zit (de verbinding tussen neus- en keelholte en middenoorholte). Het geproduceerde slijm kan zo ook eenvoudig in deze buis terechtkomen, waar het een hele fijne plek is voor bacteriën en virussen. Die kunnen op hun beurt weer oorontsteking veroorzaken. Kinderen die vaak oorontsteking hebben en vervolgens geen zuivel meer nemen, merken vaak een enorme verbetering van hun klachten. Heeft jouw zoon of dochter ook regelmatig oorontstekingen? Dan is het dus echt de moeite waard om zuivel te schrappen uit zijn of haar voedingspatroon.
Maar hoe komen we dan aan sterke botten?
Er wordt al jarenlang onderzoek gedaan naar een beschermend effect van zuivel op de botgezondheid. Tot op heden is hiervoor echter geen hard bewijs. Mijn advies is dan ook om zuivel (zoveel mogelijk) te laten staan en andere calcium-rijke voeding te nemen zoals (groene blad) groente, noten en peulvruchten. Onthoud ook dat calcium pas opgenomen wordt in het lichaam bij voldoende vitamine D en K2. Veel volwassenen én kinderen hebben een tekort aan vitamine D, waar gelukkig steeds meer aandacht voor is. Overweeg je vitamine D te gaan suppleren? Lees dan eens deze blog of kijk hier in de webshop waar ik zowel druppels als (suikervrije, vegan) gummie beertjes verkoop.
Daarnaast is het heel belangrijk om het glas melk niet te vervangen door suikerrijke dranken zoals limonade, die het risico op bot- en andere gezondheidsklachten juist verergeren. Drink liever water, suikervrije thee of plantaardige melk (eventueel met toegevoegd calcium, zoals die van Oatly). En wil je nog wel graag een lekkere yoghurt bowl kunnen eten? Probeer dan eens een plantaardige yoghurt op basis van kokos, amandel of haver. Wil je er wel graag een smaakje doorheen, dan is gevriesdroogd fruitpoeder een heerlijk alternatief voor alle kunstmatige kleur- en smaakstoffen die je in de toetjes in de supermarkt vindt.
Tot slot nog even de uitzondering: baby’s
De behoefte aan dierlijke melk is namelijk echt anders bij zuigelingen. Tijdens de natuurlijke zoogperiode heeft een kind namelijk dierlijke melk om op te kunnen groeien. Bij voorkeur is dat borstvoeding, maar wanneer de moeder geen borstvoeding kan, mag of wil geven is het van groot belang dat de baby melkvoeding krijgt van een ander dier (koe of geit) of speciale voor zuigelingen ontwikkelde melk op plantaardige basis. Geef een baby dus nooit gewone sojamelk, havermelk, kokosmelk of rijstmelk als vervanger voor borst- of kunstvoeding.
Persoonlijke vraag?
Heb jij na het lezen van dit artikel nog een vraag over jouw eigen zoon of dochter? Wil je bijvoorbeeld meer advies wat je het beste kunt geven? Stuur me dan gerust een berichtje, ik help je graag verder!
*Bronnen (via Oersterk)
1. Rowlands, M. A., Gunnell, D., Harris, R., Vatten, L. J., Holly, J. M., & Martin, R.M. (2009). Circulating insulina like growth factor peptides and prostate cancer risk: A systematic review and meta analysis. International journal of cancer, 124(10), 2416-2429.
2. Gao, X., LaValley, M. P., & Tucker, K. L. (2005). Prospective studies of dairy product and calcium intakes and prostate cancer risk: a meta-analysis. Journal of the National Cancer Institute, 97(23), 1768-1777.
3. Qin, L.Q., Xu, J. Y., Wang, P. Y., Kaneko, T., Hoshi, K., & Sato, A. (2004). Milk consumption is a risk factor for prostate cancer: meta-analysis of case-control studies. Nutrition and cancer, 48(1), 22-27.